ΠΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°Π½ΡΠ°
ΠΠ° Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡ Π²ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π±ΠΈΠ·Π½Π΅ΡΠ°. ΠΠ°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π²Π΅ΠΊΠ° ΠΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, Π² 1990;Ρ Π³Π³. ΡΡΠ°Π»ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°ΡΡΡΡ ΠΈ ΡΠ΅Π³ΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΡΡΠΎΠ² Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ. Π Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΠ²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°Π½ΡΠ° (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°Π½ΡΠ° Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠΌ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠ°Π½Π΄ΠΈΠ΄Π°ΡΠ°, Π² ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠΎΡ ΠΊΠ°Π½Π΄ΠΈΠ΄Π°Ρ — Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ΅ Π»ΠΈΡΠΎ, Π΄Π΅ΠΏΡΡΠ°Ρ, Π³Π»Π°Π²Π° Π°Π΄ΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΡΠΈΡΠΌΡ ΠΈ Ρ. ΠΏ. ΠΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ΅Π²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΎΠΏΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π° ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠΎΡΠ»ΡΠΆΠΈΡΡ Π΄ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ»ΡΠΆΠ±Ρ Π·Π°ΠΊΠ°Π·ΡΠΈΠΊΡ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠΈΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠ°Π½Π΄Ρ Π² ΡΠΈΡΡΠ°Π»ΠΈΡΠ΅, Π³Π΄Π΅ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΠ³ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΠΏΡΠΈΡΠ»ΡΡ , ΠΈ Π½Π°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ. ΠΠΎΠ±Π΅Π΄Π° Π½Π° Π²ΡΠ±ΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΌΡΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² Π·Π°Π΄Π°ΡΡ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎ Π²ΡΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΡΡ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΎ Π½Π΅ΠΉ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ ΠΊΡΠΎΠ½ΠΈΠ±ΡΠ΄Ρ Π²ΡΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π΅Ρ. Π ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠ°Π·Ρ ΠΆΠ΅ Π΄Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΡ, ΡΡΠΎ Π²Ρ Π½Π΅ ΠΏΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π΄ΡΠ΅ΡΠ΅ Π½Π° ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΠΊΠΎΠΌΠ°Π½Π΄Π΅ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ°. ΠΠ°ΡΡΠΈΠ°ΡΡ Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΈΠ½Π³Π° ΠΠΆ. ΠΠ°ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠ°Π½ Π² ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ°Π»ΡΡ ΠΊ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠ°Π½Π΄Π΅ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ: «Π― Π·Π΄Π΅ΡΡ Π½Π΅ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΡΠΈΡΡ Π²Π°Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠΊΡ Π² ΡΡΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΡΠ΅ (ΠΈΠ»ΠΈ Π² ΡΡΠΎΠΉ ΡΡΡΠ°Π½Π΅). ΠΡΠ΅ Π²Ρ Π·Π½Π°Π΅ΡΠ΅ ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠΊΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Ρ. Π Ρ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π΅ ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΡΡΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΎΠ². Π― Π½Π΅ Ρ ΠΎΡΡ Π±ΡΡΡ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ Π°Π΄ΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π³ΡΠ±Π΅ΡΠ½Π°ΡΠΎΡΠ° (ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠΌ ΡΠ΅Π½Π°ΡΠΎΡΠ°). ΠΡΠ΅, ΡΠ΅Π³ΠΎ Ρ Ρ ΠΎΡΡ, — ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡ Π²Π°ΠΌ Π²ΡΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ Π²ΡΠ±ΠΎΡΡ ΠΈ Π²Π΅ΡΠ½ΡΡΡΡΡ ΠΊ ΡΠ΅Π±Π΅ Π΄ΠΎΠΌΠΎΠΉ»[1].
Π ΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΈΠ·Π±ΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Ρ. Π£ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠ»ΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠΉ ΠΎΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠ΅ΠΉ[2]. Π§Π΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ, ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΠΈΠΉ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ ΡΠ°Π·Π±ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΊΠ΅ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΈΠ½Π³ Π½Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π² ΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ PR[3].
ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΡΠ°Π½ΠΈΡΡ Π½Π΅ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΏΡΠ³Π°ΡΡ ΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ. Π Π΅ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ, Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΄Π»Ρ Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ, Π½ΠΎ ΠΈ Π΄Π»Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΡΡΡΠ°Π½ ΠΌΠΈΡΠ°, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΈ ΡΡΡΠ°Π½ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡΡ . ΠΠΎ Π²ΡΠ΅ ΠΆΠ΅ Π² ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΡΡΠ° Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠΌ. ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΈΠ½Π³ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ Π³Π»ΠΎΠ±Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π±ΠΈΠ·Π½Π΅ΡΠΎΠΌ Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΌΠΈΠ»Π»ΠΈΠ°ΡΠ΄Π½ΡΠΌ Π΅ΠΆΠ΅Π³ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ[4].
ΠΠ° Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡ Π²ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π±ΠΈΠ·Π½Π΅ΡΠ°. ΠΠ°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π²Π΅ΠΊΠ° ΠΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, Π² 1990;Ρ Π³Π³. ΡΡΠ°Π»ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°ΡΡΡΡ ΠΈ ΡΠ΅Π³ΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΡΡΠΎΠ² Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ. Π Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΠ²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠ² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΈΠΉΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈ. Π ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΆΡΡΠ½Π°Π»Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΈΠ½Π³Π° ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Ρ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ. ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½ Π² ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΆΡΡΠ½Π°Π» ΠΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠ² «Campaigns & Elections». Π Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ ΠΈΠ·Π΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ΄ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠΉ, ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΡ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ: «ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠΈΠ½Π³», «Π‘ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ», «Π‘ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅», «ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡ» ΠΈ ΡΡΠ΄ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ . ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΡ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠ΅ ΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΠΈΠΊΠ΅. ΠΡΡ ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ· ΡΡΠΎΠ³ΠΎ, Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°ΡΡΠ΅Π½Π°Π»Π° ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠ° Π² Π½Π°Π±ΠΎΡ ΠΊΠ²Π°Π»ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΊ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΡΡΡ Π² ΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ.
- [1] ΠΠ°ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠ°Π½ ΠΠΆ. ΠΡΠΈΡΠ°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊ ΡΠΎΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ (ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΈΠ½Π³Π°) // Π‘ΠΏΡΠ°Π²ΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ ΠΏΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ / ΠΠΎΠ΄ ΡΠ΅Π΄. ΠΏΡΠΎΡ. Π. Π. ΠΠ΅ΡΠ»ΠΌΠ°Ρ-ΡΠ΅ΡΠ°. Π.: ΠΠΠ€Π Π-Π, 2002. Π‘. 14.
- [2] Π‘ΠΌ. ΠΡΡΠΊΠ°ΡΠ΅Π²Π° Π. Π. ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠΌΠ΅Π½Ρ: Π£ΡΠ΅Π±, ΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΠ΅. Π.: ΠΠ΅Π»ΠΎ, 2002.
- [3] Π‘ΠΌ. ΠΠ»ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π. Π. ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ PR. Π‘ΠΠ±.: ΠΠΈΡΠ΅Ρ, 2003; ΠΠ°ΡΠΊΠΎΠ² Π‘. PR Π² Π ΠΎΡΡΠΈΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ PR. Π’Π΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ Π²Π΅ΡΡΠΈΠΈ. Π.: ΠΠ‘Π, 2001.
- [4] Π‘ΠΌ.: Qwln Π . Fear & Loathing on the European Campaign Trail. Political Consulting isbecoming a Global Business // Europe, Oct. 1998, Issue 380. P. 30—32; Parrel D., Kolodny R., Medvic St. Parties and Campaigns Professionals in a Digital Age: Political Consultants in the UnitedStates and their Counterparts Overseas // Harvard International Journal of Press/Politics. Fall2001. l. 6. Issue 4. P. 11−31.