Π‘Π²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ (ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅) ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΠΏΠΈΠ΄ΠΎΠ²
Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΡΠ΅ΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π»ΠΈΠΏΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΈΠ³ΡΠ°Π΅Ρ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΈ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡΡ Π½Π° Π΅Π΅ ΠΌΠ΅Ρ
Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ΅. ΠΠ½Π° ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°Π΅Ρ Π² Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»ΠΈ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΠΈΡΠΈΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ°Π·Π²Π΅ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ² ΡΠ΅ΠΏΠΈ.
ΠΠ½ΠΈΡΠΈΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΏΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ Π² Π»ΠΈΠΏΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ ΡΠ»ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½ ΠΈ (Π° Π½Π΅ ΠΈΠ»ΠΈ) Π»ΠΈΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½ΠΎΠ² Π²Π½Π΅Π΄ΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π». Π§Π°ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠΎ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π» Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ»Π°. ΠΡΠ΄ΡΡΠΈ Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΡ Π½Π΅Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅ΠΉ, ΠΎΠ½ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½ ΠΏΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ Π² ΡΠΎΠ»ΡΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π»ΠΈΠΏΠΈΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»ΠΎΡ ΠΈ Π²ΡΡΡΠΏΠ°ΡΡ Π² Ρ
ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ½Π΅Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ (ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ LH), Π²Ρ
ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΌΠΈ Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ
ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½ ΠΈ Π»ΠΈΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½ΠΎΠ² ΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΡ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ Π»ΠΈΠΏΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π»Ρ [10, 13]:
HOΒ· + LH -> H2O + L.
ΠΠΈΠΏΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π» (L) Π²ΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ Π² ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ Ρ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ Π² ΡΡΠ΅Π΄Π΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ; ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π» — ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π» Π»ΠΈΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΠΈΡΠΈ (LOO):
LΒ· + O2 -> LOO.
ΠΡΠΎΡ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π» Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Π½Ρ ΠΈΠ· ΡΠΎΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΡ
ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΡΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΈΠΏΠΈΠ΄Π° Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΠΈΡΠΈ Π»ΠΈΠΏΠΈΠ΄Π° LOOH ΠΈ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π»Π° L:
LOOΒ· + LH -> LOOH + L.
Π§Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π²ΡΡ
ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΡ
ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π· ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΏΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π»ΠΈΠΏΠΈΠ΄ΠΎΠ². Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΠΊΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°ΡΠΈΠΈ Π»ΠΈΠΏΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ
ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ² ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Π΄Π²ΡΡ
Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π°. Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ
ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π²Π΅ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΠΉ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Fe2+ c Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΠΈΡΡΠΌΠΈ Π»ΠΈΠΏΠΈΠ΄ΠΎΠ²:
Fe2+ + LOOH -> Fe3+ + HO- + LO.
ΠΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π»Ρ LOΒ· ΠΈΠ½ΠΈΡΠΈΠΈΡΡΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΏΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π»ΠΈΠΏΠΈΠ΄ΠΎΠ²:
LOΒ· + LH -> LOH + L;
LΒ· + O2 -> LOOΒ· -> ΠΈ Ρ. Π΄.
Π Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ
ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Π°Ρ
ΡΠ΅ΠΏΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΡ ΠΈΠ· Π΄Π΅ΡΡΡΠΊΠ° ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π·Π²Π΅Π½ΡΠ΅Π². ΠΠΎ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΠ² ΡΠ΅ΠΏΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ
ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π»ΠΎΠ² Ρ Π°Π½ΡΠΈΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ (InH), ΠΈΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ΅ΠΌΠΈ ΠΆΠ΅ Fe2+) ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΌ [10, 13]:
LOOΒ· + Fe2+ + H+ -> LOOH + Fe3+.
LOOΒ· + InH -> InΒ· + LOOH.
LOOΒ· + LOOΒ· -> ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ + ΡΠΎΡΠΎΠ½.