Π£ΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Notch Π² ΠΎΠ½ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π΅ Π΄ΡΠΎΠ·ΠΎΡΠΈΠ»Ρ
ΠΠ΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΡΠΈ Notch ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° Ρ Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠ΅ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΏΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π³Π»Π°Π·Π°. Π£ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Notch ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π²ΡΠ±ΠΎΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠΌ ΠΏΡΡΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ², ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π³Π»Π°Π·Π° ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΎΠΊ, Π³ΠΈΠ±Π΅Π»ΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ (Cagan, Ready, 1989; Baonza… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π£ΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Notch Π² ΠΎΠ½ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π΅ Π΄ΡΠΎΠ·ΠΎΡΠΈΠ»Ρ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ° ΠΎΠ½ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π· Ρ ΡΠΎΠΌΠΎΡΠΎΠΌΠ½ΡΠΉ ΠΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠΈ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»Π° ΠΊΠ°ΡΠΊΠ°Π΄ΠΎΠΌ Notch Π² ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΌΠΈΡΠ΅ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½Ρ, Π΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΈΡΡΡΠΈ Π²ΡΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ. ΠΠ΅Π»ΠΎΠΊ Notch, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΌ Π΄Π»Ρ Notch-ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΡΠΈ, Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ ΠΊΠ°ΠΊ Ρ Π±Π΅ΡΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΡ , ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΡ : Π΄ΡΠΎΠ·ΠΎΡΠΈΠ»Ρ, Π½Π΅ΠΌΠ°ΡΠΎΠ΄Ρ, Π»ΡΠ³ΡΡΠΊΠΈ, ΡΡΠ±, Π³ΡΡΠ·ΡΠ½ΠΎΠ², ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°. ΠΡΡΡ Notch ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π»Π°ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ½Π³ΠΈΠ±ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ°Ρ Ρ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ Ρ Drosophila melanogaster. ΠΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΡΠΈΠΌ ΠΊΠ°ΡΠΊΠ°Π΄Π°ΠΌ, ΠΎΠ½ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ΄ΡΠ±Ρ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ Π² ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈ Π² ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π·Π°ΡΠ°ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ° (Artavanis-Tsakonas et al., 1995; Portin, 2002; ΠΠ°ΠΉΡΠΌΠ°Π½ ΠΈ Π΄Ρ., 2002). Π ΡΠΌΠ±ΡΠΈΠΎΠ½Π°Ρ Π΄ΡΠΎΠ·ΠΎΡΠΈΠ»Ρ Π² Ρ ΠΎΠ΄Π΅ ΠΌΠΎΡΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π° ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ (Π¦ΠΠ‘) ΠΈ ΡΠ΅Π½ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΎΠΊ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠ°ΡΠΊΠ°Π΄ Notch ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΉΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠΏΠΈΠ΄Π΅ΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ² Π² Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΌΠ΅, ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°Π²Π°Ρ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»Ρ ΠΎΡ ΠΏΡΠ΅Π·ΡΠΌΠΏΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ, Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΌ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°ΠΌ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΡ Π² Π½Π΅ΡΠ²Π½ΡΡ ΡΠΊΠ°Π½Ρ. Π£ Notch-ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠ² Ρ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ Π³Π΅Π½Π° ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΎΡΡΠ°Π² ΡΠ΅Π½ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΎΠΊ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π·Π° ΡΡΠ΅Ρ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΠΏΠΈΠ΄Π΅ΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ-ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΠΌΠ±ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π»Π΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (Hartenstein et al., 1996; ΠΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΠ½, ΠΠΈΡ Π°ΠΉΠ»ΠΎΠ², 2000).
ΠΠ΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΡΠΈ Notch ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° Ρ Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠ΅ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΏΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π³Π»Π°Π·Π°. Π£ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Notch ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π²ΡΠ±ΠΎΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠΌ ΠΏΡΡΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ², ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π³Π»Π°Π·Π° ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΎΠΊ, Π³ΠΈΠ±Π΅Π»ΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ (Cagan, Ready, 1989; Baonza, Freeman, 2001). ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΡΠΈ Π³Π΅Π½Π° Notch Π²ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΠ· Π΄ΠΎΡΠ·Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π²Π΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΠΎΠ² ΠΊΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠΌΠ°Π³ΠΈΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΈΡΠΊΠ° Π½Π° ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ, Π² ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΊΡΠ°Ρ ΠΊΡΡΠ»Π° ΠΈ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ, Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΡΡ Π² ΠΆΠΈΠ»ΠΊΠΈ ΠΊΡΡΠ»Π°. ΠΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Ρ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ Π³Π΅Π½Π° ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ ΠΊΡΡΠ»Π° (Diaz-Benjumea, Cohen, 1993). Notch-ΠΏΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ Ρ Π΄ΡΠΎΠ·ΠΎΡΠΈΠ»Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ Π² ΠΎΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π΅. Π Π΅Π΄ΡΠΊΡΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ Π³Π΅Π½Π° Ρ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠ² Notch Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΠ΅ Ρ Π½Π΅ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠΎΠ»Π»ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ ΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠΌΡΡ ΠΎΠΎΡΠΈΡΠΎΠΌ, ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ² Π² ΠΎΠΎΡΠΈΡΠ΅. ΠΡΠΎ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΌΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π² Π³Π΅ΡΠΌΠ°ΡΠΈΡΠΌΠ΅ ΠΈ Π²ΠΈΡΠ΅Π»Π»Π°ΡΠΈΡΠΌΠ΅ ΠΈ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠ»Π°Π΄ΠΊΠΈ ΡΠΈΡ (Ruohola et al., 1991; Xu et al., 1992). Π£ Π΄ΡΠΎΠ·ΠΎΡΠΈΠ»Ρ ΠΏΡΡΡ Notch ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ΄Π°ΡΠΊΠΎΠ², Π½ΠΎΠ³ ΠΈ Π°Π½ΡΠ΅Π½Π½. ΠΠΎΠΊΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΡ Notch Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠ° Π΄Π»Ρ ΡΠΎΡΡΠ° Π½ΠΎΠ³ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΡΠ·ΠΎΠΊ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ΅Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π³ΡΠ°Π½ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°ΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π½ΠΎΠ³. ΠΠ°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π° Ρ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ-ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠ² ΠΌΠΈΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΎΠ² Ρ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠ² Notch ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ± ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠΈ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΡΠΈ Π² ΠΌΠΈΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π΅ (Rauskolb, 2001).